ЖОО кәсіби бағдар беру жұмысының негіздері
Бүгінгі таңда көптеген жоғары оқу орындары студенттерді қабылдау проблемасын бастан кешуде және бұл проблема барлық университеттерге қатысты. Нәтижелі кәсіптік бағдар беру іс-әрекетінсіз қазіргі заманғы жоғары оқу орны бәсекеге қабілетті емес, өйткені студенттер негізгі бәсекелестік артықшылық болып табылады. Сондықтан бәсекелестік күрес жағдайында біз кәсіптік бағдарлау әдістерін таңдауға шығармашылық және жүйелі түрде жүгіну қажет екенін түсінеміз. Кәсіптік бағдарлау-бұл жеке тұлғаның кәсіби өзін-өзі анықтау процесін жандандыруға бағытталған психологиялық-педагогикалық іс-шаралар жүйесі болып табылатын педагогика жоғары мектебінің оқу-тәрбие жұмысының ажырамас бөлігі болып отыр.
Қазіргі жағдайдағы пандемия белгілі бір мағынада адамдардың санасын өзгертті, олар өздеріне және балаларына тұрақтылыққа қалай кепілдік беру керектігі туралы жиі ойлана бастады. Сондықтан кәсіби бағдарлаудың өзектілігі артып келеді. Әрине, білім беру мекемелерімен офлайн режимде жұмыс істеу бізге білім беру мекемелерімен жұмысты жеңілдеткен болатын: ашық есік күндері, пәндер бойынша тестілеу, түлектермен және олардың ата-аналарымен кездесулер, контактілі олимпиадалар өткізу. Алайда қашықтықтан жұмыс істеу кәсіби бағдар беру жұмысының жоспарына өз түзетулерін енгізді.
Кәсіптік бағдарлаудың инновациялық моделінің негізгі қағидаттары және өңірдегі түлектермен кәсіптік бағдарлау жұмысын қалай құру туралы мәселе 2020 жылдың қыркүйек айында кәсіптік бағдарлау жұмысы бойынша педагогика жоғары мектебінің отырысында күн тәртібіне айналды. Біз кәсіптік бағдар беру жұмысын үш кезеңде жоспарладық.
Бірінші кезеңде: – жұмыс жоспарын әзірлеу (қыркүйек);
– мектеп бітіруші сынып оқушыларымен кәсіптік бағдар беру жұмысының әдістемесін анықтау (сауалнама, тест және басқа да үлестірмелі жарнамалық материалдарды әзірлеу);
– білім бөлімдерімен ынтымақтастық;
– талапкерлер арасында мамандық және мамандану туралы ақпаратты тарату арқылы ЖОО туралы білім тарату (онлайн-кездесулер өткізу барысында оқушыларды буклеттер арқылы хабардар ету);
– орта оқу орындарының ұжымдарымен тұрақты байланыс орнату;
– одан әрі ынтымақтастық мақсатында техникалық құралдар мен Интернеттің көмегімен жалпы білім беретін оқу орындарымен байланыс байланыстары туралы ақпарат жинау;
– ЖББМ оқушыларының ата-аналарымен жұмысты ұйымдастыру, атап айтқанда-ата-аналар жиналыстарына қатысу.
Екінші кезеңде (қаңтар — наурыз):
– оқу орындарының түлектеріне тіркеу үшін құжаттарды ресімдеуге көмек көрсету;
– Педагогика жоғары мектебі және ЖОО туралы білімді онлайн-режимде тарату мақсатында жалпы білім беретін мектептерде ата-аналар жиналысын ұйымдастыру;
– оқытушылардың мастер-кластарын өткізу;
– «Мен-мұғаліммін» үгіт бригадасының жұмысы»;
Кәсіби бағдар беру жұмысының үшінші кезеңі: (маусым-тамыз)
– қабылдау комиссиясының жұмысы туралы ақпаратты тарату;
– ПЖМ нің қабылдау комиссиясы мүшелерінің жұмысын ұйымдастыру (құжаттарды дайындау;
– талапкерлерден құжаттарды қабылдау;
– талапкерлердің рейтингтерін құрастыру;
Әрине, біз белгілі бір білім беру бағдарламасы туралы материалдарды зерделеу барысында талапкерлер мен олардың ата-аналарында қосымша сұрақтар немесе қиындықтар туындауы мүмкін екенін түсінеміз. Сондықтан біз тәулік бойы дерлік байланыста боламыз. Кез келген уақытта бізге кез келген сұрақпен хабарласып, бірден жауап алуға болады. Кәсіби бағдар телефондары, әлеуметтік желілердегі чаттар жұмыс істейді. Біз білім беру жүйесінің өкілдерімен жұмысты әртүрлі деңгейлерде – білім бөлімдерінен бастап жалпы білім беретін мектептер мен колледждердің басшыларына дейін құрудамыз. Кәсіптік бағдар беру жұмысына жауаптыларымен сынып жетекшілерімен, оқу –тәрбие ісінің меңгерушілеріменкүнделікті байланыста боламыз. Әлеуметтік желілердегі аккаунттарға тиісті сілтемелер, бейнероликтер, буклеттер, парақшалар арқылы универститетіміз жайлы толық анықтама беріп отырамыз.
Бүгінгі таңда педагогика жоғары мектебінің профессорлар-оқытушы құрамы облыстың Тереңкөл, Успенка, Железинка ауданының және Павлодар қаласының мектептері мен колледждерімен кәсіптік бағдар беру жұмысының түрлі формаларын қолдануда. Педагогика жоғары мектебінің іс-шаралар оқушылардың педагог мамандығына бағдарлануына, мазмұнымен, сипатымен және еңбек жағдайымен танысуына көмектеседі. Атап айтқанда: ПЖМ талапкерлермен жұмыс (онлайн экскурсиялар; ашық есік күні, мастер-класстар, өткен жылдардағы түлектермен онлайн- кездесу), жалпы білім беретін мектептерде, лицейлер мен колледждерде талапкерлермен жұмыс (сынып сағаттарында оқушылармен кездесулер, ата-аналар жиналыстарында оқушылардың ата-аналарымен кездесулер және т.б.).
ЖОО-ның кәсіптік бағдар беру қызметінің негізіне интеграция, аймақтандыру (нақты жұмыс берушілердің мүдделерін, еңбек нарығының ерекшеліктері мен қажеттіліктерін, көші-қон процестерін, халықтың әлеуметтік-кәсіптік және білім беру сұраныстарын есепке алу), үздіксіздік (білім алушылардың кәсіптік өзін-өзі айқындауын, жеке және кәсіптік дамуын қалыптастырудың кезеңділігі) негізгі қағидаттары алынуы тиіс екенін анықтай отыра, кәсіптік бағдар беру жұмысын ұйымдастыруды мақсатқа алдық.
Омарова Б.Ж.,
ППУ-дің аға оқытушысы